Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Уильям Гершель (ағылш. Frederick William Herschel, нем. Friedrich Wilhelm Herschel) (1738 ж. қарашаның 15, Ганновер — 1822 ж. тамыздың 25, Лондон маңындағы Слау елді мекені) — 18 ғ. британ астрономы (жұлдызшысы), оптигі және сазгері.
1783 ж. наурыздың 13-інде Уран ғаламшарын телескоппенен тауып ашты. 1789 ж. қыркүйектің Қоңырқайдың деген серігін, Уранның менен серіктерін ашты.
Өмірбаяны
Кедей сазгердың баласы. Каролина Гершельдің ағасы, Джон Гершельдің әкесі. Әскери оркестріне гобойшы болып қызметке түсті. 1755 ж. полктың құрамында Ганноверден сол кеpде одақтас болған Ұлыбританияға жіберілді. 1757 ж. әскери қызметінен кетіп, тек ән-күймен айналысуға басталды.
Органшы болып істеген, мектепте ән-күйден дәріс берген, кейін Бат деген ірі қалаға көшкен, оңда қоғамдық концерттерін жүргізген. Ән-күй теориясын зерттеп, математиканы оқуға басталды, ал математиканы оқып, өзіне оптика менен астрономиямен айналысуға жол ашты. Нәтижесінде жұлдызшы болып кетті.
1773 ж. үлкен телескопты сатып алуға қаражаты болмағандықтан, көбейтетін айналарын өзі жасап, телескоптарды қолдан жасауға бастайды. Оларды өзі пайдаланып, сатып жүруші еді де.
1783 ж. Уранды ашқаннан кейін, ғаламшарға Георг III-нің атын берген, бірақ ғаламшардың бұл атауы кең таратылмай, атауы Уран болып кеткен. Астрономияны сүйіп, ганноверлықтарға қамқор болушы да Ұлыбританияның патшасы Гершельге Патша Жұлдызшысы шенін беріп, оған бөлек зертханасын салуына қаржы берген.
1782 ж. бастап сіңлісі Каролинамен бірге телескоптарын жақсартып, жұлдыздарды зерттеген еді.
Телескоптарын жақсартып, айналарын диаметрін көбейтіп Һершел 1789 ж. өз кезіне сай ең үлкен телескопты жасай алды (негізгі фокустық қашықтығы 12 метр еді). Сол телескоппен жұмыс істеп, ьір ай ішінде-ақ, Гершель Қоңырқайдың пенен деген серіктерін ашты. Кейін Гершель Уранның және деген серіктерін ашты.
Зерттеулер және үлесі
Зерттеулерінде, Гершель ғаламшарлардың серіктерін «аққан жұлдыздар» атап, «астероид» сөзін ғылымда алғаш рет пайдаланған еді. Жұлдыздардың жүйелерін тауып ашқан да Гершель еді.
Ал физикаға Гершельдің қосқан үлесі — инфрақызыл сәулесін ашылуы.
Гершельдің есімінде Айдағы, Қызылжұлдыздағы және кратерлер (шұңқырлар) атаған.
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Wilhelm Herschel |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
Uilyam Gershel agylsh Frederick William Herschel nem Friedrich Wilhelm Herschel 1738 zh karashanyn 15 Gannover 1822 zh tamyzdyn 25 London manyndagy Slau eldi mekeni 18 g britan astronomy zhuldyzshysy optigi zhәne sazgeri 1783 zh nauryzdyn 13 inde Uran galamsharyn teleskoppenen tauyp ashty 1789 zh kyrkүjektin Қonyrkajdyn degen serigin Urannyn menen serikterin ashty ӨmirbayanyKedej sazgerdyn balasy Karolina Gersheldin agasy Dzhon Gersheldin әkesi Әskeri orkestrine gobojshy bolyp kyzmetke tүsti 1755 zh polktyn kuramynda Gannoverden sol kepde odaktas bolgan Ұlybritaniyaga zhiberildi 1757 zh әskeri kyzmetinen ketip tek әn kүjmen ajnalysuga bastaldy Organshy bolyp istegen mektepte әn kүjden dәris bergen kejin Bat degen iri kalaga koshken onda kogamdyk koncertterin zhүrgizgen Әn kүj teoriyasyn zerttep matematikany okuga bastaldy al matematikany okyp ozine optika menen astronomiyamen ajnalysuga zhol ashty Nәtizhesinde zhuldyzshy bolyp ketti 1773 zh үlken teleskopty satyp aluga karazhaty bolmagandyktan kobejtetin ajnalaryn ozi zhasap teleskoptardy koldan zhasauga bastajdy Olardy ozi pajdalanyp satyp zhүrushi edi de 1783 zh Urandy ashkannan kejin galamsharga Georg III nin atyn bergen birak galamshardyn bul atauy ken taratylmaj atauy Uran bolyp ketken Astronomiyany sүjip gannoverlyktarga kamkor bolushy da Ұlybritaniyanyn patshasy Gershelge Patsha Zhuldyzshysy shenin berip ogan bolek zerthanasyn saluyna karzhy bergen 1782 zh bastap sinlisi Karolinamen birge teleskoptaryn zhaksartyp zhuldyzdardy zerttegen edi Teleskoptaryn zhaksartyp ajnalaryn diametrin kobejtip Һershel 1789 zh oz kezine saj en үlken teleskopty zhasaj aldy negizgi fokustyk kashyktygy 12 metr edi Sol teleskoppen zhumys istep ir aj ishinde ak Gershel Қonyrkajdyn penen degen serikterin ashty Kejin Gershel Urannyn zhәne degen serikterin ashty Zertteuler zhәne үlesiZertteulerinde Gershel galamsharlardyn serikterin akkan zhuldyzdar atap asteroid sozin gylymda algash ret pajdalangan edi Zhuldyzdardyn zhүjelerin tauyp ashkan da Gershel edi Al fizikaga Gersheldin koskan үlesi infrakyzyl sәulesin ashyluy Gersheldin esiminde Ajdagy Қyzylzhuldyzdagy zhәne kraterler shunkyrlar atagan Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Category Wilhelm Herschel