Хризотил

Хризотил (грек. chrysos — алтын және tіlos — талшықты) — серпентиндер тобына жататын минерал. Химиялық формуласы Mg6Sі4O10(F, OH)8. Моноклиндік сингонияда кристалданады. Түр өзгерістері полиморфтық пен , жасырын кристалды, сырт пішіндері аморфты денелерге ұқсаған. Түсі ақ, сары, жасыл және ала, желілерде талшықты асбест тәрізді агрегаттар түзеді. Мұндай талшықтар электрондық микроскоппен қарағанда оралған құбыр тәрізді бірнеше қабаттан тұрады. Тығыздығы 2,45 грамм/куб сантиметр, жіктілігі жетілген, майысқақ. Табиғатта аса негізді магмалық тау жыныстары — дунит, перидотиттің гидротермалдық ерітінділердің әсерінен метасоматиттік өзгеріске ұшырауы нәтижесінде пайда болады. Хризотилдің тығыз түрі зергерлік бұйым жасауда қолданылады. Кен орындары АҚШ-та, Канадада, Ресейде, Қытайда бар. Қазақстанда хризотил Ақжал, Ешкіөлмес, Жітіқара кен орындарында кездеседі.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, II том