Цилиндр көне грекше κύλινδρος білік цилиндр цилиндр немесе цилиндрлік бет берілген бағытқа және бағыттауыш сызық арқылы

Цилиндр (көне грекше: κύλινδρος — білік, цилиндр)

цилиндр немесе цилиндрлік бет — берілген бағытқа және бағыттауыш сызық арқылы өтетін кеңістіктің жасаушы түзулерінің жиыны;
тұйық цилиндрлік бетпен және өзара параллель екі жазықтықпен (Цилиндр табандары) шектелген дене . Егер Цилиндрдің табандары оның жасаушыларына перпендикуляр болса, онда ол тік Цилиндр деп аталады. Табандары дөңгелек болып келген тік Цилиндрді тік дөңгелек Цилиндр не дөңгелек Цилиндр деп атайды . Мұндай Цилиндрдің көлемі V=πr2h-қа, ал бүйір беті S=2πrh-қа тең, мұндағы r — Цилиндр табанының радиусы, h — Цилиндр биіктігі. Цилиндрдің табанына параллель емес жазықтықпен қиылған бөлігін қиылған Цилиндр деп атайды . Қиылған дөңгелек Цилиндрдің көлемі ,

h1, h2 — Цилиндрдің ең үлкен және ең кіші жасаушыларының кесіндісі.

сыртқы не ішкі цилиндрлік беттері бар тетік.
цилиндр мен өзегі бар поршеннен тұратын құрылыс.

Цилиндр еместік (орыс. Нецилиндричность) — цилиндірліктен ауытқу, қалыпты ұзындықтың бойында алынған нақты беттің нүктелерінен жанама цилиндрге дейінгі ең үлкен қашықтық.
Цилиндрлік (орыс. Цилиндричность) — нақты беттің жанама цилиндрге жақындығы.

Көлікте қолданылатын цилиндрлердің түрлері

Тежеуіштің негізгі (басты) цилиндрі - поршеннің механикалық қозғалысын тежеуші тетіктеріне жіберілетін сұйықтың қысым күйіне түрлендіретін цилиндр.
Қозғауыш цилиндрі - қозғауыштың поршенінің жұмыс процесі өтетін цилиндр.
Екі жолды цилиндр - екі өздігінен жүретін тежеуіш контурына әсер ететін, екі бөлек поршендерден тұратын басты тежеуіш цилиндр.
Жұмыстық тежеуіш цилиндр - цилиндр түріндегі тежеуіш жетегінің белгілі, басты тежеуіш цилиндрден сұйық тобына берілген поршень цилиндрі.

Цилиндроид

Цилиндроид (гр. kylindros - цилиндр және eides — тәрізді) — бағыттаушылар деп аталатын екі қисық сызықпен қиылысатын және параллелизм жазықтығы деп аталатын жазықтыққа орналасатын түзулердің жиыны анықтайтын бет.

Цилиндрлер блогі

Цилиндрлер блогі- бірнеше цилиндрлардың бір тұтас байланысуы.

Қиық цилиндр

Қиық цилиндр – цилиндірдің емес жазықтың қиған бөлігі. Дөңгелек қиық цилиндрдің көлемі.

$~V=\pi R^{2}{\dfrac {h_{1}+h_{2}}{2}},$

бетінің ауданы $~S_{bb}=\pi R\left(h_{1}+h_{2}\right)$ , (bb-бүйір беті) толық бетінің ауданы

$~S_{mb}=\pi R\left(h_{1}+h_{2}+R+{\sqrt {R^{2}+\left({\dfrac {h_{2}-h_{1}}{2}}\right)^{2}}}\right)$ , (mb-толық беті)

Мұндағы $~R$ - табанындағы шеңбердің радиусы, $~h_{1}$ және $~h_{2}$ - сәйкес түрде цилиндрдің ең ұзын және ең қысқа кесіндісі.

Дереккөздер

Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2
Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік/ профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
"Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X

[1] Рахимбекова З.М. Материалдар механикасы терминдерінің ағылшынша-орысша-қазақша түсіндірме сөздігі ISBN 9965-769-67-2

[ReferenceA-2] Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік/ профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.

[3] Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0

[4] “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9

[5] "Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X