Azərbaycanca
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Парсы тілі, — Үнді-Еуропа тілдік әулеті иран тобының оңтүстік-батыс тармағына жатады. Иран Ислам Республикасының ресми тілі. Орта ғасырларда әдеби тіл ретінде Иранмен шекаралас жатқан Ауғанстанға, Орталық Азияның кей өңірлеріне, Үндістан мен Әзербайжанға тарады. Парсы тілі тарихы көне, орта, жаңа болып үш дәуірге бөлінеді. Қазіргі парсы тілі көне парсы (жазба ескерткіштері б.з.б. 6 – 4 ғасырлардан белгілі), орта парсы (III–VII ғасырлар), классикалық кезеңдегі жаңа парсы (VII–XV ғасырлар) тілдерінің заңды жалғасы. Классикалық парсы тілінің базасында туысқан тәжік және дархи тілдері дамыды (айырмашылықтары XVI–XVII ғасырларда басталды). Сондықтан классикалық парсы тіліндегі әдеби мұра Ауғанстан, Тәжікстан және Иран халықтарына ортақ болып табылады. Парсы тілі бай жазба дәстүрге ие дүние жүзіндегі ежелгі тілдердің бірі. Бұл тілдегі жазба ескерткіштердің 2500 жылдан астам тарихы бар. Парсы тілі бірнеше диалектіге бөлінеді, әдеби тілі тегеран диалектісі негізінде жасалған. Фонетикалық ерекшеліктері 6 монофтонг, 2 дифтонг, 23 дауыссыз фонеманың болуымен, тіл арты (фарингаль), көмей (увуляр) дыбыстардың сақталуымен айқындалады. Сөз басында дауыссыздар қатар келмейді, екпін сөздің соңғы буынына түседі. Есімдер септелмейді, род категориясы жоқ. Күрделі етістіктің есімді тіркесі мен аналитикалық тәсілі жиі қолданылады. Араб, түркі тілдерінің сөздері көп кездеспегенімен, 19 ғасырдан француз, ағылшын, орыс тілдерінен енген сөздер жеткілікті. Жазуы араб әліпбиіне негізделген. Ауған дари тілі моңғол сияқты тілдермен қатты араласқан.
| Елдер: | — |
|---|---|
| Санаты: | ??? |
| — | |
| : | пер 535 |
| ISO 639-1: | fa |
| : | fas және per |
| : | fas |
| Тағы қараңыз: | |
Дереккөздер
- Пейсиков Л. С., Вопросы синтаксиса персидского языка, М., 1963
- Гаприндашвили Ш. Г., Гиуанашвили Дж. Ш., Фонетика персидского языка, Тбилиси, 1964
- Оранский И. М., Введение в иранскую филологию, М., 1988
- Оңдасынов Н., Парсыша-қазақша сөздік, А., 1974
- Рүстемов Л., Парсы тілінің ізашары, Тегеран, 1994
- Рубинчик Ю. Л., Грамматика современного персидского языка, М., 2000
- https://www.dailymirror.lk/print/opinion/Collective-resolve-of-regional-and-international-actors-a-glimmer-of-hope-for-Afghans-Air-Chief-Marshal-Bulathsinghala/172-282040
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
Parsy tili Үndi Europa tildik әuleti iran tobynyn ontүstik batys tarmagyna zhatady Iran Islam Respublikasynyn resmi tili Orta gasyrlarda әdebi til retinde Iranmen shekaralas zhatkan Auganstanga Ortalyk Aziyanyn kej onirlerine Үndistan men Әzerbajzhanga tarady Parsy tili tarihy kone orta zhana bolyp үsh dәuirge bolinedi Қazirgi parsy tili kone parsy zhazba eskertkishteri b z b 6 4 gasyrlardan belgili orta parsy III VII gasyrlar klassikalyk kezendegi zhana parsy VII XV gasyrlar tilderinin zandy zhalgasy Klassikalyk parsy tilinin bazasynda tuyskan tәzhik zhәne darhi tilderi damydy ajyrmashylyktary XVI XVII gasyrlarda bastaldy Sondyktan klassikalyk parsy tilindegi әdebi mura Auganstan Tәzhikstan zhәne Iran halyktaryna ortak bolyp tabylady Parsy tili baj zhazba dәstүrge ie dүnie zhүzindegi ezhelgi tilderdin biri Bul tildegi zhazba eskertkishterdin 2500 zhyldan astam tarihy bar Parsy tili birneshe dialektige bolinedi әdebi tili tegeran dialektisi negizinde zhasalgan Fonetikalyk erekshelikteri 6 monoftong 2 diftong 23 dauyssyz fonemanyn boluymen til arty faringal komej uvulyar dybystardyn saktaluymen ajkyndalady Soz basynda dauyssyzdar katar kelmejdi ekpin sozdin songy buynyna tүsedi Esimder septelmejdi rod kategoriyasy zhok Kүrdeli etistiktin esimdi tirkesi men analitikalyk tәsili zhii koldanylady Arab tүrki tilderinin sozderi kop kezdespegenimen 19 gasyrdan francuz agylshyn orys tilderinen engen sozder zhetkilikti Zhazuy arab әlipbiine negizdelgen Augan dari tili mongol siyakty tildermen katty aralaskan Elder Sanaty per 535ISO 639 1 fa fas zhәne per fasTagy karanyz DerekkozderPejsikov L S Voprosy sintaksisa persidskogo yazyka M 1963 Gaprindashvili Sh G Giuanashvili Dzh Sh Fonetika persidskogo yazyka Tbilisi 1964 Oranskij I M Vvedenie v iranskuyu filologiyu M 1988 Ondasynov N Parsysha kazaksha sozdik A 1974 Rүstemov L Parsy tilinin izashary Tegeran 1994 Rubinchik Yu L Grammatika sovremennogo persidskogo yazyka M 2000 https www dailymirror lk print opinion Collective resolve of regional and international actors a glimmer of hope for Afghans Air Chief Marshal Bulathsinghala 172 282040 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet