Гидростатика

Гидростатика – гидромеханиканың сұйықтықтардың тепе-теңдігін және қимылсыз тұрған сұйыққа батырылған дененің әсер етуін зерттейтін бір бөлімі. Гидростатиканың бұл теңдеуін шешкен кезде — М.Эйлер теңдеуі пайдаланылады.

Гидравлика мен гидростатика кестесі

Теңдеуі

Гидростатика теңдеуі — сығылмайтын сұйықтықтың гидростатикалық қысымын анықтайтын теңдеу, яғни:

${\displaystyle P=P_{\mathrm {0} }+xh}$ , мұндағы ${\displaystyle P_{\mathrm {0} }}$ — бастапқы гидростатикалық қысым деп аталатын сұйықтықтың бос бетіне түсірілетін қысым; ${\displaystyle x}$ — сұйықтықтың тығыздығы; гидростатикалық қысымы анықталатын нүктенің орналасу терендігі; ${\displaystyle P_{\mathrm {1} }=x_{\mathrm {h} }}$ — қимасының ауданы бір өлшем, биіктігі ${\displaystyle h}$ сұйық бағананың салмағына тең артық қысым.

Негізгі теңдеуі

Гидростатиканың негізгі теңдеуі — сығылмайтын сұйықтықтың гидростатикалық қысымын (${\displaystyle P}$) анықтайтын теңдеу, яғни:

${\displaystyle P=I+}$λ${\displaystyle h}$ , мұндағы ${\displaystyle h}$ — сұйықтықтың еркін бетінің астында берілген нүктенің батырылу шамасы ретінде қарастырылады.

Демек, гидростатиканың негізгі теңдеуі сұйықтықтың толық гидростатикалық қысымы үлестірім заңдылығының математикалық өрнегі болып табылады. Сұйықтықтың еркін бетіне қатысты ${\displaystyle h}$ тереңдікте орналасқан белгілі кез келген нүктедегі толық гидростатикалық қысымның шамасы. Сұйықтықтың еркін бетіне түсірілген сыртқы қысым мен биіктігі қарастырылып отырған нүктенің орналасу терендігіне (${\displaystyle h}$) тең және негізінің ауданы бірге тең сұйық бағаны салмағының қысым қосындысына тең. Гидростатиканың негізгі теңдеуі сұйықтықтың бетіне түсірілетін сыртқы қысым сұйық көлемінің барлық жақтарына бірдей қарқындылықпен таралатынын көрсетеді. Мұны Паскаль заңы да растайды.

Дереккөздер

1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, Мектеп, 2002.