Сиань

Сиа́н (Сиа́нь) (қыт.西安, пінин : Xī'ān) - Қытайдағы қала , қысқаша аталуы Хау (镐 [Hào], алғашқы кезеңінде осылай аталған), кезеңінде Ан (安 [Ān], ал ескі атауы Чаң-ан (长安 [Cháng ān], Батыс Хан (Хань) , Суй , патшалықтардың астанасы кезінде), Джиң чжау (京兆 [Jīngzhào], ауызекі тілде "елорда", "елорда округі" деп аталған. Қытайдың ішкі құрлықтық өңіріндегі басқару орталығы.

Сиан қаласы Қытай тарихында ықпалы зор. Қала тарихы 6000 жылдан астам. 1200 жылдан астам мерзімде Қытайдың 13 патшалығының (династиясының), Чжоу, Чин (Цинь), Хан (Хань), Суй және Таң дәуірінде де орталығы саналған. Әдетте патшалықтардың орталықтары казірігі Сиан орталығынан алшақта, әр жерлерде орналасқан. Сиан қаласы Жібек жолының Қытайға тармақталған бөлігінде керуендердің тұрағы болған. Қала төңірегінде патшалық қорғандар, Чин шыхуаң (秦始皇 [Qín shǐ huáng] - "Чиннің бірінші императоры") кесенесі (мавзолейі), терракота (күлгін түсті саздан жасалған) жауынгерлер армиясы (兵马俑 [bīngmǎyǒng] - ) мүсіндері де осы жерден табылған.

Сиан - Қытайдың әйгілі тарихи және мәдени орталықтарының бірі. Қытай рухани өркениетінің мекені, Қытай халқының бесігі, Қытай мәдениетінің көрнекті өкілі.

Қазіргі таңда Сиан қаласы - Қытайдың жеті үлкен өңірлік орталықтарының бірі. 2009 жылы ҚХР мемлекеттік кеңесінде экономикалық даму жоспарына сәйкес мемлекеттік маңызды ғылыми-технологиялық зерттеу және дамыту орталығы, аймақтық сауда, мәслихат орталығы, аймақтық қаржы орталығы, халықаралық туризм орны, тұтас мемлекеттік маңызы бар жоғары технология өндірісі және озық өңдеуші өндіріс базасы, каланы жаһанданудағы талпынысы ерекше аталды. ҚХР-дың орталық және солтүстік өңірлерінде Сиан маңызды мәдени-ағарту, өндіріс орталығына айналды.