Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
| Dolomite | |
|---|---|
 Dolomite and magnesite – Spain | |
| Негізгі мәліметтер | |
| Санаты | Минерал |
| Химиялық формуласы | (CaMg)(CO3)2 |
| 05.AB.10 | |
| Trigonal rhombohedral, 3 | |
| Ұяшықтары | a = 4.8012(1) Å, c = 16.002 Å; Z = 3 |
| Қасиеттері | |
| Түсі | White, gray to pink |
| Пішіні | Tabular crystals, often with curved faces, also columnar, stalactitic, granular, massive. |
| Сингониясы | |
| Common as simple contact twins | |
| Бөлектік | Perfect on {1011}, rhombohedral cleavage |
| Омырылым | Conchoidal |
| Беріктігі | Brittle |
| Қаттылығы Моос шкаласымен | 3.5 to 4 |
| White | |
| Үлес салмақ | 2.84–2.86 |
| Оптикалық сипаты | Uniaxial (-) |
| Сыну көрсеткіші | nω = 1.679–1.681 nε = 1.500 |
| δ = 0.179–0.181 | |
| Ерігіштігі | Poorly soluble in dilute unless powdered. |
| Басқа сипаттамалары | May fluoresce white to pink under UV; triboluminescent. |
| Дереккөздер | |
Доломит (француз геологы Д.Доломьенің есімімен аталған) – 1) карбонаттар класының минералы [CaMg (СО3)2]. Тригональдық сингонияда кристалданады. Кристалдары ромбоэдр, призма пішіндес. Ірі кристалды агрегаттары гидротермальдық түзілімдер мен қайта кристалданған карбонатты қабаттарда кездеседі. Түсі сұрғылт ақ, кейде сарғыш, қоңыр немесе жасыл реңді болады. Қаттылығы 3,5 – 4, меншікті салмағы 2,85 г/см3, шыныдай жылтыр, морт сынғыш; 2) негізінен Доломит минералынан тұратын шөгінді карбонатты тау жынысы. Негізгі қоспалары кальцит, ангидрит. Доломит әдетте әктаспен бірге кездеседі және құрамындағы Доломитің мөлшеріне байланысты әктас Доломит (95 – 75%) және Доломитті әктас (50%-дан аз) болып бөлінеді. Егер негізгі қоспа – ангидрит болса, тау жынысы ангидритті Доломит, саз болса Доломиті мергель, құм болса құмды Доломит деп аталады. Доломит кембрийге дейінгі және палеозой шөгінділерінде кең таралған. Ол металлургияда (отқа төзімді материал, флюс ретінде), шыны өнеркәсібінде, глазурь және ақ магнезит әзірлеуде, сондай-ақ ауыл шаруашылығында топырақтың қышқылдығын азайту үшін қолданылады.
Доломит ұнтағы
Сырт көрінісі ұнға яки құмға ұқсайтын доломит кристалшаларынан тұратын борпылдақ та сусымалы масса. Доломит ұнтағы доломитпен жақсы қаныққан аймақгардың морылу қыртыстарында доломитті таужыныстың бірте-бірте босаңсуы және тандамалы түрде шаймалануы нәтижесінде қалыптасады.
Балдырлық доломиттер
Балдыр тіршілігінің іздерін көптеп кіріктіретін доломиттер.
Туынды доломиттер
Әкті құрамды шөгіндінің яки таужыныстың доломитпен алмасуы нәтижесінде қалыптасқан доломиттер.
Диагенетикалық доломиттер
Әктасты шөгіндінің диагенезденуі сатысында сол әктастардың доломитпен алмасуы нәтижесінде қалыптасатын доломиттер.
Метасоматиттік доломиттер
Әкті шөгінділердің немесе таужыныстардың доломитпен алмасуы нәтижесінде қалыптасатын доломиттердің генетикалық типі.
Сынықты доломиттер
Карбонатты немесе сазды-карбонатты материалдармен дәнекерленген доломит сынықшаларынан тұратын таужыныстар.
Алғаш шөгінді доломиттер
Негізінен ашқылтым сулы алаптарда химиялық тұнбалану нәтижесінде түзілген доломиттердің генетикалық типі.
Седименттік-диагенетикалық доломиттер
Сепкіл-сепкіл сырт бейнесімен ерекшеленетін, әдетге линза тұрқылас денелер құрайтын бүкіл метасоматиттік доломиттер. Орыс ғалымы Страхов олардың қалыптасуын алғашында әкті-доломитті құрамды иеленген шөгінді таужыныстағы доломиттердің диагенез сатысында қайтадан таралуыньщ нәтижесі деп есептейді, алайда бұл тұжырым толығымен мойындалған ресми қағида емес.
Строматолиттік доломиттер
Негізінен строматолиттер мен олардың сынықшаларынан тұратын доломиттер; көне карбонатты қатқабаттарда кеңінен тараған.
Дереккөздер
- Deer, W. A., R. A. Howie and J. Zussman (1966) An Introduction to the Rock Forming Minerals, Longman, pp. 489–493. ISBN 0-582-44210-9.
- Dolomite. Handbook of Mineralogy. (PDF) . Retrieved on 2011-10-10.
- Dolomite. Webmineral. Retrieved on 2011-10-10.
- Dolomite. Mindat.org. Retrieved on 2011-10-10.
- Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69
- Мұнай және газ геологиясы танымдық және кәсіптік-технологиялық терминдерінің түсіндірме сөздігі. Анықтамалық басылым. — Алматы: 2003 жыл. ISBN 9965-472-27-0
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
DolomiteDolomite and magnesite SpainNegizgi mәlimetterSanaty MineralHimiyalyk formulasy CaMg CO3 205 AB 10Trigonal rhombohedral 3Ұyashyktary a 4 8012 1 A c 16 002 A Z 3ҚasietteriTүsi White gray to pinkPishini Tabular crystals often with curved faces also columnar stalactitic granular massive SingoniyasyCommon as simple contact twinsBolektik Perfect on 101 1 rhombohedral cleavageOmyrylym ConchoidalBeriktigi BrittleҚattylygy Moos shkalasymen 3 5 to 4WhiteҮles salmak 2 84 2 86Optikalyk sipaty Uniaxial Synu korsetkishi nw 1 679 1 681 ne 1 500d 0 179 0 181Erigishtigi Poorly soluble in dilute unless powdered Baska sipattamalary May fluoresce white to pink under UV triboluminescent Derekkozder Dolomit francuz geology D Dolomenin esimimen atalgan 1 karbonattar klasynyn mineraly CaMg SO3 2 Trigonaldyk singoniyada kristaldanady Kristaldary romboedr prizma pishindes Iri kristaldy agregattary gidrotermaldyk tүzilimder men kajta kristaldangan karbonatty kabattarda kezdesedi Tүsi surgylt ak kejde sargysh konyr nemese zhasyl rendi bolady Қattylygy 3 5 4 menshikti salmagy 2 85 g sm3 shynydaj zhyltyr mort syngysh 2 negizinen Dolomit mineralynan turatyn shogindi karbonatty tau zhynysy Negizgi kospalary kalcit angidrit Dolomit әdette әktaspen birge kezdesedi zhәne kuramyndagy Dolomitin molsherine bajlanysty әktas Dolomit 95 75 zhәne Dolomitti әktas 50 dan az bolyp bolinedi Eger negizgi kospa angidrit bolsa tau zhynysy angidritti Dolomit saz bolsa Dolomiti mergel kum bolsa kumdy Dolomit dep atalady Dolomit kembrijge dejingi zhәne paleozoj shogindilerinde ken taralgan Ol metallurgiyada otka tozimdi material flyus retinde shyny onerkәsibinde glazur zhәne ak magnezit әzirleude sondaj ak auyl sharuashylygynda topyraktyn kyshkyldygyn azajtu үshin koldanylady Dolomit untagySyrt korinisi unga yaki kumga uksajtyn dolomit kristalshalarynan turatyn borpyldak ta susymaly massa Dolomit untagy dolomitpen zhaksy kanykkan ajmakgardyn morylu kyrtystarynda dolomitti tauzhynystyn birte birte bosansuy zhәne tandamaly tүrde shajmalanuy nәtizhesinde kalyptasady Baldyrlyk dolomitterBaldyr tirshiliginin izderin koptep kiriktiretin dolomitter Tuyndy dolomitterӘkti kuramdy shogindinin yaki tauzhynystyn dolomitpen almasuy nәtizhesinde kalyptaskan dolomitter Diagenetikalyk dolomitterӘktasty shogindinin diagenezdenui satysynda sol әktastardyn dolomitpen almasuy nәtizhesinde kalyptasatyn dolomitter Metasomatittik dolomitterӘkti shogindilerdin nemese tauzhynystardyn dolomitpen almasuy nәtizhesinde kalyptasatyn dolomitterdin genetikalyk tipi Synykty dolomitterKarbonatty nemese sazdy karbonatty materialdarmen dәnekerlengen dolomit synykshalarynan turatyn tauzhynystar Algash shogindi dolomitterNegizinen ashkyltym suly alaptarda himiyalyk tunbalanu nәtizhesinde tүzilgen dolomitterdin genetikalyk tipi Sedimenttik diagenetikalyk dolomitterSepkil sepkil syrt bejnesimen erekshelenetin әdetge linza turkylas deneler kurajtyn bүkil metasomatittik dolomitter Orys galymy Strahov olardyn kalyptasuyn algashynda әkti dolomitti kuramdy ielengen shogindi tauzhynystagy dolomitterdin diagenez satysynda kajtadan taraluynsh nәtizhesi dep eseptejdi alajda bul tuzhyrym tolygymen mojyndalgan resmi kagida emes Stromatolittik dolomitterNegizinen stromatolitter men olardyn synykshalarynan turatyn dolomitter kone karbonatty katkabattarda keninen taragan DerekkozderDeer W A R A Howie and J Zussman 1966 An Introduction to the Rock Forming Minerals Longman pp 489 493 ISBN 0 582 44210 9 Dolomite Handbook of Mineralogy PDF Retrieved on 2011 10 10 Dolomite Webmineral Retrieved on 2011 10 10 Dolomite Mindat org Retrieved on 2011 10 10 Kristallografiya mineralogiya petrografiya Bul kitap Abaj atyndagy Қazaktyn memlekettik pedagogty institutynyn geografiya fakultetinde okylgan lekciyalardyn negizinde zhazyldy 1990 ISBN 2 9 3 254 69 Munaj zhәne gaz geologiyasy tanymdyk zhәne kәsiptik tehnologiyalyk terminderinin tүsindirme sozdigi Anyktamalyk basylym Almaty 2003 zhyl ISBN 9965 472 27 0Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet