Жарақ

Кейде мұны «қару-жарақ» қос сөзінің құрамыңда да жиі ұшыратамыз. Жеке тұрғанда да, қос сөзбен келгенде де берер мағынасы — қару, құрал; жауға қарсы қолданылатын әртүрлі құрал-сайман. «Жауды жайқар жарақ сай, Табанмен таптап басамыз» (Жамбыл).

Шын мәнісінде «жарақ» жалпы атау емес, белгілі бір құралға меншіктелген сөз екендігін ертедегі түркі жазба ескерткіштеріне назар аударғанда білеміз, йарақ немесе йарық — батырлар киетін сауыт. Кейбір тіл деректеріне қарағанда «қару» сөзінің де жаугершілік кезінде қолданылатын белгілі бір құралға тән екендігін байқау қиын емес. Ертедегі жазба ескерткіште қарвы йа— иіліп жасалған садақ, жақ. Осы тұлғалас сөздің ауыс мағынасын моңғол тілінен табамыз: харвуул — садақ оғы. Сөйтіп, тіл деректерінің көрсетуінше, «қарудың» да, «жарақтың» да өздері иемденген заттары болғандығы анықталды. Кейін келе қоғам және сонымен бірге тіл дамуыңың нәтижесінде ескі атаулар жалпылық мағына беруге көшкендігін аңғарамыз.

Дереккөздер

1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-2459-6