Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Иллирик немесе Иллирия (көне грекше: Ιλλυρια, лат. Illyricum) - Балқан түбегінің көне атауы. Аймақта иллириялықтар тұрған, аймақтың да халықтың да атаулары олардың мифтік бабасы есімімен қойылған. Орта ғасырларда бұл аймақтың Рим империясы үшін өте зор шарушылық және әскери-стратегиялық маңызы болған. Себебі бұл аймақ Батыс Рим империясы мен шығыс Византиялық империясының арасында байланыс түйіні болып табылады.
Географиясы
Иллирик Адрия теңізінің жағасында орналасқан, шығысында Велико-Горски тау жүйесі бар. Оңтүстігінде Эпирмен, Солтүстігінде Истрия түбегімен шектеседі. Иллирик маңайында стратегиялық маңызы зор Вис, Ластово, Млет, Хвар, Брач, Палагружа аралдары орналасқан.
Тарихы
Иллирияны ежелден түрлі далматиялық тайпалар мекендеді. Б.з.б 200 жж. қарай олар бір мемлекетке бірігуге жақын болды. Алайда, иллириялық қарақшылардың шабуылынан мезі болған Рим Республикасы Иллирияны жаулап алуға әскер жіберді. Македония патшасы Иллирияны қорғамақ болды. Бірінші Македон соғысында Рим жеңген соң, Иллирилық қарақшылардың құқықтары шектеліп, аймақта біртіндеп Рим ықпалы орнады. Осы кезден бастап Рим Иллирияда келесі 6 ғасыр бойы үстемдік етті. Батыс Рим империясы құлаған соң остготтар Иллирияны, кейінірек Италияны басып алды. Алайда, Византия-Остгот соғысынан соң Иллирия түгелдей Византияға қосылды. Дегенмен, Византия үстемдігі VI ғасырдың соңына қарай әлсіреп, Иллирик бірнеше тайпаларға бөлініп кетті. Македония Реннесансы кезінде Византия Иллирияны қайтадан қосып алды. XII ғасырда Византия қайтадан әлсіреп, Иллирия енді бірнеше қала мемлекеттерге бөлініп кетті. Соның ішіндегі ең маңыздысы- Задар қаласын 1202 жылы төртінші крест жорығы кезінде кресшілер басып алып, оны Венецияға берді. Осыдан кейін, XIII ғасырда Венеция Иллирикті толықтай бағындырып, келесі 5 ғасырда Иллирия Венеция құрамында болды. Алайда, Вена конгресі шешімімен Иллирик Аустрия империясына берілді. Бірінші дүниежүзілік соғыста Аустрия-Мажарстан жеңілген соң Иллирик Югославия патшалығына берілді. Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Нацистік Германия қысқа мерзімге Иллирикті оккупациялап, 1945 жылы Постдамдық конференция нәтижесінде Югославия Социалистiк Федеративті Республикасына қайтарылды. Югославия ыдыраған соң, Иллирик Хорватия, Албания, Черногория, Босния және Герцеговина мемлекеттерімен бөлісіп алынды.
Дереккөздер
- Древний Рим. 1000-летняя биография.
- https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://history-maps.com/kk/story/Byzantine-Empire-Macedonian-dynasty&ved=2ahUKEwiZkojapNGKAxVrGxAIHb-uKoYQFnoECCsQAQ&usg=AOvVaw0NNPng_whFIaVmZsvaU1ZH
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
Illirik nemese Illiriya kone grekshe Illyria lat Illyricum Balkan tүbeginin kone atauy Ajmakta illiriyalyktar turgan ajmaktyn da halyktyn da ataulary olardyn miftik babasy esimimen kojylgan Orta gasyrlarda bul ajmaktyn Rim imperiyasy үshin ote zor sharushylyk zhәne әskeri strategiyalyk manyzy bolgan Sebebi bul ajmak Batys Rim imperiyasy men shygys Vizantiyalyk imperiyasynyn arasynda bajlanys tүjini bolyp tabylady IllirikGeografiyasyIllirik Adriya tenizinin zhagasynda ornalaskan shygysynda Veliko Gorski tau zhүjesi bar Ontүstiginde Epirmen Soltүstiginde Istriya tүbegimen shektesedi Illirik manajynda strategiyalyk manyzy zor Vis Lastovo Mlet Hvar Brach Palagruzha araldary ornalaskan TarihyIlliriyany ezhelden tүrli dalmatiyalyk tajpalar mekendedi B z b 200 zhzh karaj olar bir memleketke biriguge zhakyn boldy Alajda illiriyalyk karakshylardyn shabuylynan mezi bolgan Rim Respublikasy Illiriyany zhaulap aluga әsker zhiberdi Makedoniya patshasy Illiriyany korgamak boldy Birinshi Makedon sogysynda Rim zhengen son Illirilyk karakshylardyn kukyktary shektelip ajmakta birtindep Rim ykpaly ornady Osy kezden bastap Rim Illiriyada kelesi 6 gasyr bojy үstemdik etti Batys Rim imperiyasy kulagan son ostgottar Illiriyany kejinirek Italiyany basyp aldy Alajda Vizantiya Ostgot sogysynan son Illiriya tүgeldej Vizantiyaga kosyldy Degenmen Vizantiya үstemdigi VI gasyrdyn sonyna karaj әlsirep Illirik birneshe tajpalarga bolinip ketti Makedoniya Rennesansy kezinde Vizantiya Illiriyany kajtadan kosyp aldy XII gasyrda Vizantiya kajtadan әlsirep Illiriya endi birneshe kala memleketterge bolinip ketti Sonyn ishindegi en manyzdysy Zadar kalasyn 1202 zhyly tortinshi krest zhorygy kezinde kresshiler basyp alyp ony Veneciyaga berdi Osydan kejin XIII gasyrda Veneciya Illirikti tolyktaj bagyndyryp kelesi 5 gasyrda Illiriya Veneciya kuramynda boldy Alajda Vena kongresi sheshimimen Illirik Austriya imperiyasyna berildi Birinshi dүniezhүzilik sogysta Austriya Mazharstan zhenilgen son Illirik Yugoslaviya patshalygyna berildi Ekinshi dүniezhүzilik sogys kezinde Nacistik Germaniya kyska merzimge Illirikti okkupaciyalap 1945 zhyly Postdamdyk konferenciya nәtizhesinde Yugoslaviya Socialistik Federativti Respublikasyna kajtaryldy Yugoslaviya ydyragan son Illirik Horvatiya Albaniya Chernogoriya Bosniya zhәne Gercegovina memleketterimen bolisip alyndy DerekkozderDrevnij Rim 1000 letnyaya biografiya https www google com url sa t amp source web amp rct j amp opi 89978449 amp url https history maps com kk story Byzantine Empire Macedonian dynasty amp ved 2ahUKEwiZkojapNGKAxVrGxAIHb uKoYQFnoECCsQAQ amp usg AOvVaw0NNPng whFIaVmZsvaU1ZH Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet