Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Нью-Дели, Жаңа Дели (хинди नई दिल्ली, Наи-Дилли; шығ.-пандж. ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ағылш. New Delhi) — Азиядағы қала, Үндістанның астанасы және ең ірі қалаларының бірі. Ол солтүстік Үндістандағы Дели қаласының ауданы саналады. Халық саны шамамен 320 мың адам.
| Астана | |
| Жаңа Дели | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары | 28°37′00″ с. е. 77°13′00″ ш. б. / 28.61667° с. е. 77.21667° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 28°37′00″ с. е. 77°13′00″ ш. б. / 28.61667° с. е. 77.21667° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты | 1911 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 321900 адам (2011) |
Жаңа Дели шекарасы | |
Тарихы
1757 жылдан 1911 жылға дейін Британдық Үндістанның астанасы Калькутта болды. Бірақ сонымен бірге Дели Ежелгі және ортағасырлық Үндістанның бірнеше империяларының, әсіресе Моңғол империясының саяси және қаржылық орталығы ретінде қызмет етті. 1900 жылдардың басында ағылшын әкімшілігіне Үнді империясының астанасын Калькуттадан Делиге көшіру туралы ұсыныс жасалды. Үндістанның шығыс жағалауында орналасқан Калькуттадан айырмашылығы, Дели Солтүстік Үндістанда орналасқан және Британдық Үндістан үкіметі Делиден елді басқару оңайырақ болады деп есептеді. 1911 жылы 12 желтоқсанда Үндістанның сол кездегі императоры Джордж V Британдық Үндістанның астанасы Делиге көшірілетінін жариялады.
1947 жылы Үндістан тәуелсіздік алғаннан кейін Нью-Дели Үндістан үкіметі тағайындаған мэр басқаратын шектеулі автономиялық аймаққа айналды.
1991 жылғы Үндістан Конституциясына енгізілген 69-шы түзету «Делидің ұлттық астанасы» деп жариялайды.
Климаты
| Көрсеткіш | қаңтар | ақпан | наурыз | Сәуір | мамыр | маусым | шілде | тамыз | Сен. | қазан | қараша | желтоқсан | Жыл |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Абсолютті максимум, °C | 30,0 | 34,1 | 41,7 | 43,7 | 49,9 | 47,9 | 43,5 | 42,0 | 39,0 | 38,3 | 36,1 | 33,0 | 49,9 |
| Орташа максимум, °C | 20,6 | 24,1 | 29,9 | 36,5 | 39,4 | 38,7 | 35,3 | 34,0 | 34,1 | 32,7 | 28,0 | 22,7 | 31,3 |
| Орташа температура, °C | 13,8 | 17,2 | 22,7 | 28,9 | 32,6 | 33,3 | 31,3 | 30,2 | 29,4 | 25,7 | 20,1 | 15,2 | 25,0 |
| Орташа минимум, °C | 7,5 | 10,5 | 15,6 | 21,2 | 25,7 | 27,7 | 27,3 | 26,6 | 24,9 | 19,2 | 12,9 | 8,4 | 19,0 |
| Абсолютті минимум, °C | 0,0 | 2,0 | 5,0 | 12,2 | 15,7 | 19,6 | 20,3 | 21,0 | 17,2 | 11,1 | 5,0 | 0,0 | 0,0 |
| Жауын-шашын мөлшері, мм | 20 | 24 | 16 | 13 | 36 | 85 | 187 | 235 | 131 | 14 | 6 | 12 | 778 |
Бауырлас қалалар
Дереккөздер
- Chicago Sister Cities (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 6 маусым 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 7 наурыз 2009.
Сілтемелер
- Нью-Дели Мұрағатталған 13 қарашаның 2024 жылы.
- Нью-Дели Мұрағатталған 5 қарашаның 2024 жылы.
- Интерактивті карта
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
Nyu Deli Zhana Deli hindi नई द ल ल Nai Dilli shyg pandzh ਨਵ ਦ ਲ agylsh New Delhi Aziyadagy kala Үndistannyn astanasy zhәne en iri kalalarynyn biri Ol soltүstik Үndistandagy Deli kalasynyn audany sanalady Halyk sany shamamen 320 myn adam AstanaZhana DeliӘkimshiligiEl Үndistan ҮndistanTarihy men geografiyasyKoordinattary28 37 00 s e 77 13 00 sh b 28 61667 s e 77 21667 sh b 28 61667 77 21667 G O Ya Koordinattar 28 37 00 s e 77 13 00 sh b 28 61667 s e 77 21667 sh b 28 61667 77 21667 G O Ya Қurylgan uakyty1911TurgyndaryTurgyny321900 adam 2011 Zhana DeliZhana Deli shekarasyTarihy1757 zhyldan 1911 zhylga dejin Britandyk Үndistannyn astanasy Kalkutta boldy Birak sonymen birge Deli Ezhelgi zhәne ortagasyrlyk Үndistannyn birneshe imperiyalarynyn әsirese Mongol imperiyasynyn sayasi zhәne karzhylyk ortalygy retinde kyzmet etti 1900 zhyldardyn basynda agylshyn әkimshiligine Үndi imperiyasynyn astanasyn Kalkuttadan Delige koshiru turaly usynys zhasaldy Үndistannyn shygys zhagalauynda ornalaskan Kalkuttadan ajyrmashylygy Deli Soltүstik Үndistanda ornalaskan zhәne Britandyk Үndistan үkimeti Deliden eldi baskaru onajyrak bolady dep eseptedi 1911 zhyly 12 zheltoksanda Үndistannyn sol kezdegi imperatory Dzhordzh V Britandyk Үndistannyn astanasy Delige koshiriletinin zhariyalady 1947 zhyly Үndistan tәuelsizdik algannan kejin Nyu Deli Үndistan үkimeti tagajyndagan mer baskaratyn shekteuli avtonomiyalyk ajmakka ajnaldy 1991 zhylgy Үndistan Konstituciyasyna engizilgen 69 shy tүzetu Delidin ulttyk astanasy dep zhariyalajdy KlimatyZhana Deli klimaty Korsetkish kantar akpan nauryz Sәuir mamyr mausym shilde tamyz Sen kazan karasha zheltoksan ZhylAbsolyutti maksimum C 30 0 34 1 41 7 43 7 49 9 47 9 43 5 42 0 39 0 38 3 36 1 33 0 49 9Ortasha maksimum C 20 6 24 1 29 9 36 5 39 4 38 7 35 3 34 0 34 1 32 7 28 0 22 7 31 3Ortasha temperatura C 13 8 17 2 22 7 28 9 32 6 33 3 31 3 30 2 29 4 25 7 20 1 15 2 25 0Ortasha minimum C 7 5 10 5 15 6 21 2 25 7 27 7 27 3 26 6 24 9 19 2 12 9 8 4 19 0Absolyutti minimum C 0 0 2 0 5 0 12 2 15 7 19 6 20 3 21 0 17 2 11 1 5 0 0 0 0 0Zhauyn shashyn molsheri mm 20 24 16 13 36 85 187 235 131 14 6 12 778Bauyrlas kalalarChikago Illinojs AҚSh 2001 zhyl Vashington AҚSh Belgrad SerbiyaDerekkozderChicago Sister Cities agyl Basty derekkozinen muragattalgan 6 mausym 2012 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 7 nauryz 2009 SiltemelerNyu Deli Muragattalgan 13 karashanyn 2024 zhyly Nyu Deli Muragattalgan 5 karashanyn 2024 zhyly Interaktivti kartaBul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet