Azərbaycanca
Беларуская
Deutsch
English
Français
Қазақ
Lietuvių
Русский
ภาษาไทย
Türkçe
Українська
Цирк(лат. cіrcus — дәлме-дәл, шеңбер) — сахналық өнердің бір түрі.
Цирк өнері асқан ептілік пен күштілікке негізделген пантомималық ойын-сауықтар мен клоунның күлкілі әзіл-әжуаларын (клоунада, акробатика, гимнастика, және жонглерлік өнер, эквилибристика, муз. эксцентрика, иллюзионизм, т.б.) қамтиды. Әдетте Цирк ойын-сауығы алуан түрлі трюктер мен эксцентрикаға негізделген нөмірлерден тұрады. Цирк - өнердің өте ертеден келе жатқан түрі. Бүкіл өмірін көшіп қонумен өткізетін цирктер де болады.Оларды кезбе цирктер деп атайды.
Еуропалық тарих
Цирк өнерінің алғаш пайда болуы ертеден келе жатқан тұрмыс-салт жораларымен және ойын-сауықтарымен тығыз байланысты. Шығыста, соның ішінде Қытайда ертедегі қолөнершілер ескен арқанының үзілмес беріктігін өзгелерге сендіру мақсатымен екі тіреудің ұшар басынан керіліп байланған сол арқанның үстімен өздері әрлі-берлі жүріп көрсеткен. Осыдан келе-келе дар ойыны туған. Кәсіби акробаттар, жонглерлер, эквилибристер өнері Ежелгі Грекия мен Римде, Қытай мен Византияда, т.б. елдерде кеңінен белгілі болды. Орта ғасырларда кезбе артистер акробатикалық нөмірлерін қала мен ауыл алаңдарында көрсетіп отырды. 16 ғ-дан бастап Еуропада ат үстінде түрлі акробатик. жаттығулар жасауға ден қойған арнаулы шабандоздар мектебі кең етек алды. Асау аттарды үйретіп, ойын көрсету үшін арнайы манеждер (амфитеатрлар) салынды. Осы тақылеттес амфитеатрларды 1764 ж. Мәскеуде және 1765 ж. Санкт-Петербургте ағылшын шабандозы Дж. Бейтс тұрғызды. Ф.Астлей 1770 ж. Лондон қаласында ат ойнын көрсететін шабандоздар мектебін ұйымдастырды. Ол 1780 ж. дүние жүзінде тұңғыш рет шабандоздардың, акробаттардың және жабайы аңдарды үйретуші — машықтандырушылардың тұрақты ойын-сауық көрсетуіне арнап Цирк ғимаратын тұрғызды. Осыдан кейін Астлей 1782 ж. Париж қаласында Цирк ойын-сауығын ұйымдастырды. Наполеон қ-нің бұйрығымен Л. және А. Франконилер 1807 ж. Париж қаласында жаңа ғимарат тұрғызып, оны Олимп. цирк деп атады. Бұдан былай осы сияқты ойын-сауық орындары барлық елдерде Цирк деп аталатын болды. Франкони ат ойындарына театр элементтерін енгізді. Циркте негізінен атпен шабуыл жасау секілді соғыс көріністерін бейнелейтін эффектілі феериялар (“Генрих ҚV-нің Парижге басып кіруі”, “Орлеан қызы”, т.б., Франция) қойылып, мұндай ойын көріністерінде жорықтары мадақталды. Кейіннен бірқатар еур. елдерде тұрақты және жартылай тұрақты Цирктер ұйымдастырылды. Солардың қатарынан 19 ғ-дың 40-жылдары ойын-сауық нөмірлерінің трюктік және комед. бағытын күшейткен Э.Ренцтің Циркі алдыңғы қатарға шықты. Ол 1856 ж. Берлин қаласында Цирк ғимаратын тастан тұрғызды. 19 ғ-дың ортасында Голландияда, Данияда, Швецияда Б.Луассенің және Балкан елдерінде В. Карренің Цирктері кең танылып, қалың көрермендер сүйіспеншілігіне бөленді. Г.Шуман Берлин қаласында (1868), ал Э.Вульф Брюссель қаласында (1892) тұрақты ойын-сауықтар қоятын Цирктер ашты. Бұл Цирктерде негізінен ат ойыны мен акробатик. нөмірлер дамыды. Ойын көрсетуге үйретілген жылқы үйірлері молайып, көпшілік алдында орындалатын сан қилы трюктер де күрделілене түсті. 1873 ж. Париж қаласында өнер көрсеткен ағылшын Д.Филлис шабандоздық шеберлігімен танылды. 19 ғ-дың 2-жартысынан бастап Цирк аренасына кілем клоундары шыға бастады. Олар көбіне ойын-сауық үзілістері кезінде күлкілі интермедиялар орындап отырды. Металл арқанды пайдаланудың нәтижесінде даршылар 19 ғ-дың ортасында өте күрделі пирамидалар жасау (тартылған арқан бойымен бір-бірінің үстінде тұрып сан алуан трюктер көрсету) шеберлігін меңгерді. Әуе гимнастик. жанрымен қатар (Ж.Леотар, Франция) театр элементтері енгізілген жонглерлік және акробатик. ойын нөмірлері де (ағайынды ағылшын акробаттары Котелли мен венгр Волерт, т.б.) дамыды. Әсіресе, жабайы аңдарды қолға үйрететін машықтандырушылардың (Т.[Батти, 1863), велосипед және шығыршық дөңгелекпен ғажайып ойын-трюктер жасайтын өнерпаздардың (Ш.Наузет, 19 ғ-дың 90-жылдары), т.б. келіп қосылуы Цирк өнерінің жан-жақты дамып, өркендеуіне кең жол ашты. Феериялық қойылымдардың тех. тәсілдері жетілдіріліп, жақсара түсті. Мыс., 1886 ж. Париж қаласында не бары бірнеше минутта аренасы суға толтырылатын жаңа Цирк ғимараты тұрғызылды. Кәсіпкер Ф.Т. Барнум 1873 ж. АҚШ-та бірден 3 манежінде ойын-сауықтар көрсете алатын үлкен көшпелі Цирк ашты. Оның бағдарламасы соғыс пантомималарын, оған қоса әр түрлі кемтарлықты көрсетуге құрылды. 1883 ж. антрепренер әрі актер Буффало Билл ауғандар мен үндістер арасындағы соғыстар сюжетіне негізделген ат пантомималарын қоятын және родео деп аталатын ковбойлар мен үндістердің спорттық ат ойындарын көрсететін “Жабайы батыс” Циркін ұйымдастырды. Цирк өз ерекшеліктерімен Азия елдерінде де өркен жайды. Классик. театр ойын-сауықтарына жақын болған қытайЦиркі лента және қолшатырмен өнер көрсету, турникпен жаттығулар жасау, лаулап жанған оттан секіру, ұзын арқан бойымен жоғары өрмелеу секілді ойын түрлерін қамтыды. Жапонияда пышақпен нысана көздеу, саты үстінде жаттығулар көрсету, көлбеу тартылған арқан бойымен жоғары көтеріліп, төмен түсу сияқты Цирк жанрлары бой көрсетті. Yндістанда қолға үйретілген жыланмен ойын қою, ал Африка елдерінде діни салт-жораларымен байланысты биіктіктен секіретін акробаттар сауығы кең өріс алды. 19 ғ-да Еуропа елдері ареналарында арабтардың акробат-секіргіштері өнер көрсетеді. 20 ғ-дың басында және 1-дүниежүз. соғыстан кейін Цирк тоқырауға ұшырады. Тұрақты ойын-сауық көрсететін Цирктердің саны шұғыл азайды. Бұған қоса айқын шығарм. принципі мен режиссурасы болмауы салдарынан Цирк өнері эклектизмге бой ұрды.
Бүгiнгi ТМД елдерiндегi цирктiң пайда болуы
18 ғ-дан бастап Ресейде Цирк артистерінің қатысуымен халық думаны кезінде ойын-сауықтар көрсететін балағандар кең қанат жайды.
- 18 — 19 ғ-ларда театр элементтерін бойына жиған атты әткеншектер мен салт аттылар тобы ойын көрсете бастады. Кавказда, Орт. Азияда және Қазақстанда ат ойны кең тарады. 1827 ж. Ж.Турниер, 1845 ж. италиялық А.Гверра, француздар Ж.Лежар мен П.Кюзан Санкт-Петербург қаласында Цирк ғимаратын тұрғызды.
- 1849 ж. мұнда қазыналық (императорлық) Цирк ашылып, жұмыс істей бастады. Сол жылы театр уч-щесінің жанынан Цирк артистерін даярлайтын арнаулы бөлім құрылды.
- 1853 ж. В.Н. Новосильцев Мәскеу қаласында тұрақты ойын-сауық көрсететін Цирк ғимаратын тұрғызады. *19 ғ-дың аяғында Санкт-Петербург пен Мәскеуден басқа Киевте, Одессада, Ташкентте, Нижний Новгородта, Харьковта, Ригада, т.б. қалаларда тұрақты Цирктер жұмыс істеді. Осы жылдары Ресейде өнер көрсеткен Цирктердің саны 100-ге жуық болды. Сатирик-клоундар А.Л. және В.Л. Дуровтар, акробат-клоун В. Е. Лазаренко, атбегілер П.С. Крутиков, Е.З. Панкратов, даршы Ф.Ф. Молодцов, шабандоздар Н.М. Сычев, В.Т. Соболевский, Р.С. Гамсахурдия, ат жонглерлері Н.А. Никитин, атлет-палуандар И.М. Поддубный, И.М. Заикин, Қажымұқан Мұңайтпасов, Балуан Шолақ, т.б. өз өнерімен көпшілікке кең танылды. Провинц. Цирктер аренасында халық қаҺармандарын паш еткен пантомималар (“”, т.б.) қойылды. Бірақ, 20 ғ-дың басында халық өнерінен қол үзген орыс Циркі идеялық және көркемдік тоқырауға ұшырап, ойын-сауық бағдарламасынан көбіне арзанқол туындылар мен мазмұны төмен нөмірлер орын алды.
- 20 ғ-да Цирк өнері жаңа қарқынмен дами бастады. Ақын-жазушылар (В.В. Маяковский, Демьян Бедный, А.М. Арго), балетмейстрлер (А.А. Горский, К.Я. Голейзовский, Н.М. Фореггер) және сәулетшілер (П.В. Кузнецов пен Б.Р. Эрдман, т.б.) Цирк өнерін өркендетуге қызу ат салысты. Бұл жылдары Цирк репертуарынан көбіне үгіт-насихат түріндегі пантомималар, балеттер мен интермедиялар мол орын алды. Артистер әскери бөлімдерге барып, жауынгерлер алдында өнер көрсетті. 1927 ж. Мәскеу қаласында цирк өнері уч-щесі, ал 1930 ж. Ленинград (қазіргі Санкт-Петербург) Циркнің жанынан нөмірлер дайындайтын шеберхана ұйымдастырылды. 20 ғ-дың 30-жылдарынан бастап Цирк ойын-сауығын қоюға режиссерлер, суретшілер және композиторлар қатысатын болды. Мұндай ойын-сауықтар негізінен белгілі бір тақырыпқа құрылды. Цирктерде тарихи және замани тақырыпта үлкен пантомима — феериялар, сонымен қатар балаларға арналған пантомималар қойыла бастады. Осы кездегі Цирк өнерінің ерекше бір белгісі ТМД елдерінің өнер дәстүрін (мыс., өзбек даршылары мен осетин шабандоздарының өнер дәстүрі) әр кезде пайдаланып отыру болып табылды. Цирк өнерінің үздік шеберлері — клоундар В.Г. Дуров, В.Е. және В.В. Лазаренколар, Карандаш (М.Н. Румянцев) пен О.К. , машықтандырушылар И.Н.Бугримова, А.Н. және Т.Н. Буслаевтар, М.П. Назарова, В.И. Филатов, даршы Е.Ташкенбаев, көз байлаушы Кио, т.б. өз өнерінің жаңа бір қырын танытты. 2-дүниежүз. соғыс жылдары Цирк бригадалары майдан шептерінде, госпитальдар мен шақыру пункттерінде ойын-сауықтар көрсетті. Соғыстан кейін Беларусь (Минск), Ресей (Дондағы Ростов, қазіргі Нижний Новгород, , , ), Украина (Киев) қалаларында жаңа Цирк ғимараттары тұрғызылды. Сонымен бірге Грузияның, Арменияның, Әзірбайжанның, Латвияның, Литваның ұлттық Цирк ұжымдары құрылды. Цирк өнері көрермендерге батылдық пен жылдамдық, ептілік пен күштілік, әсемдік пен сұлулық сияқты адам бойындағы ізгі қасиеттерді паш етіп, озық эстет. принциптерді тұжырымдады. Белгілі Цирк шеберлерінің қатарында О.К. , Ю.В. Никулин, М.И. Шуйдин, т.б. болды. Болгарияда, Венгрияда, Германияда, Кореяда, Моңғолияда, Румынияда, Чехословакияда, Польшада . Қазақстандағы Цирк өнерінің элементтері ертеден келе жатқан ұлттық ойын-сауықтар (көкпар, жамбы ату, күрес, теңге ілу, т.б.) мен тұрмыс-салт жораларына (бақсылық, сиқыршылық, көзбайлаушылық, т.б.) саяды. 20 ғ-дың 20-жылдары негізінен әуесқойлар Циркі кең өріс алды. Палуандар Қажымұқан мен Балуан Шолақ, сонымен бірге пен Шашубай Қошқарбайұлы, т.б. халық өнерпаздары қызғылықты нөмірлерімен ерекше көзге түсті. 1965 ж. Алматы қаласында эстрада және цирк өнері студиясы ашылып, жұмыс істей бастады. 1970 ж. Алматы қаласында тұңғыш кәсіби Қазақ циркі, ал 1983 ж. Қарағанды циркі құрылды. Бұдан басқа көптеген жергілікті әуесқойлар және халық Цирктері қалың көрермендерге мәдени қызмет көрсетті.
ТМД елдердiң цирктерi
- Днепропетровск циргi
-
![image]()
Донецк циргi - Киевтiк цирк
Тағы қараңыз
- Қазақ цирк өнері
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы", 18 том
| Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Circus |
Автор: www.NiNa.Az
Жарияланған күні:
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, seks, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, порно, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, +18, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер, xxx, sex
Cirk lat circus dәlme dәl shenber sahnalyk onerdin bir tүri Қytajda cirkte kyzmet etip kangymasy 1655 1657 zhylda Rimdik cirktegi bәjgeleri Suret үrlegen 1913 Cirk oneri askan eptilik pen kүshtilikke negizdelgen pantomimalyk ojyn sauyktar men klounnyn kүlkili әzil әzhualaryn klounada akrobatika gimnastika zhәne zhonglerlik oner ekvilibristika muz ekscentrika illyuzionizm t b kamtidy Әdette Cirk ojyn sauygy aluan tүrli tryukter men ekscentrikaga negizdelgen nomirlerden turady Cirk onerdin ote erteden kele zhatkan tүri Bүkil omirin koship konumen otkizetin cirkter de bolady Olardy kezbe cirkter dep atajdy Europalyk tarihCirk onerinin algash pajda boluy erteden kele zhatkan turmys salt zhoralarymen zhәne ojyn sauyktarymen tygyz bajlanysty Shygysta sonyn ishinde Қytajda ertedegi kolonershiler esken arkanynyn үzilmes beriktigin ozgelerge sendiru maksatymen eki tireudin ushar basynan kerilip bajlangan sol arkannyn үstimen ozderi әrli berli zhүrip korsetken Osydan kele kele dar ojyny tugan Kәsibi akrobattar zhonglerler ekvilibrister oneri Ezhelgi Grekiya men Rimde Қytaj men Vizantiyada t b elderde keninen belgili boldy Orta gasyrlarda kezbe artister akrobatikalyk nomirlerin kala men auyl alandarynda korsetip otyrdy 16 g dan bastap Europada at үstinde tүrli akrobatik zhattygular zhasauga den kojgan arnauly shabandozdar mektebi ken etek aldy Asau attardy үjretip ojyn korsetu үshin arnajy manezhder amfiteatrlar salyndy Osy takylettes amfiteatrlardy 1764 zh Mәskeude zhәne 1765 zh Sankt Peterburgte agylshyn shabandozy Dzh Bejts turgyzdy F Astlej 1770 zh London kalasynda at ojnyn korsetetin shabandozdar mektebin ujymdastyrdy Ol 1780 zh dүnie zhүzinde tungysh ret shabandozdardyn akrobattardyn zhәne zhabajy andardy үjretushi mashyktandyrushylardyn turakty ojyn sauyk korsetuine arnap Cirk gimaratyn turgyzdy Osydan kejin Astlej 1782 zh Parizh kalasynda Cirk ojyn sauygyn ujymdastyrdy Napoleon k nin bujrygymen L zhәne A Frankoniler 1807 zh Parizh kalasynda zhana gimarat turgyzyp ony Olimp cirk dep atady Budan bylaj osy siyakty ojyn sauyk oryndary barlyk elderde Cirk dep atalatyn boldy Frankoni at ojyndaryna teatr elementterin engizdi Cirkte negizinen atpen shabuyl zhasau sekildi sogys korinisterin bejnelejtin effektili feeriyalar Genrih ҚV nin Parizhge basyp kirui Orlean kyzy t b Franciya kojylyp mundaj ojyn korinisterinde zhoryktary madaktaldy Kejinnen birkatar eur elderde turakty zhәne zhartylaj turakty Cirkter ujymdastyryldy Solardyn katarynan 19 g dyn 40 zhyldary ojyn sauyk nomirlerinin tryuktik zhәne komed bagytyn kүshejtken E Renctin Cirki aldyngy katarga shykty Ol 1856 zh Berlin kalasynda Cirk gimaratyn tastan turgyzdy 19 g dyn ortasynda Gollandiyada Daniyada Shveciyada B Luassenin zhәne Balkan elderinde V Karrenin Cirkteri ken tanylyp kalyn korermender sүjispenshiligine bolendi G Shuman Berlin kalasynda 1868 al E Vulf Bryussel kalasynda 1892 turakty ojyn sauyktar koyatyn Cirkter ashty Bul Cirkterde negizinen at ojyny men akrobatik nomirler damydy Ojyn korsetuge үjretilgen zhylky үjirleri molajyp kopshilik aldynda oryndalatyn san kily tryukter de kүrdelilene tүsti 1873 zh Parizh kalasynda oner korsetken agylshyn D Fillis shabandozdyk sheberligimen tanyldy 19 g dyn 2 zhartysynan bastap Cirk arenasyna kilem kloundary shyga bastady Olar kobine ojyn sauyk үzilisteri kezinde kүlkili intermediyalar oryndap otyrdy Metall arkandy pajdalanudyn nәtizhesinde darshylar 19 g dyn ortasynda ote kүrdeli piramidalar zhasau tartylgan arkan bojymen bir birinin үstinde turyp san aluan tryukter korsetu sheberligin mengerdi Әue gimnastik zhanrymen katar Zh Leotar Franciya teatr elementteri engizilgen zhonglerlik zhәne akrobatik ojyn nomirleri de agajyndy agylshyn akrobattary Kotelli men vengr Volert t b damydy Әsirese zhabajy andardy kolga үjretetin mashyktandyrushylardyn T Batti 1863 velosiped zhәne shygyrshyk dongelekpen gazhajyp ojyn tryukter zhasajtyn onerpazdardyn Sh Nauzet 19 g dyn 90 zhyldary t b kelip kosyluy Cirk onerinin zhan zhakty damyp orkendeuine ken zhol ashty Feeriyalyk kojylymdardyn teh tәsilderi zhetildirilip zhaksara tүsti Mys 1886 zh Parizh kalasynda ne bary birneshe minutta arenasy suga toltyrylatyn zhana Cirk gimaraty turgyzyldy Kәsipker F T Barnum 1873 zh AҚSh ta birden 3 manezhinde ojyn sauyktar korsete alatyn үlken koshpeli Cirk ashty Onyn bagdarlamasy sogys pantomimalaryn ogan kosa әr tүrli kemtarlykty korsetuge kuryldy 1883 zh antreprener әri akter Buffalo Bill augandar men үndister arasyndagy sogystar syuzhetine negizdelgen at pantomimalaryn koyatyn zhәne rodeo dep atalatyn kovbojlar men үndisterdin sporttyk at ojyndaryn korsetetin Zhabajy batys Cirkin ujymdastyrdy Cirk oz erekshelikterimen Aziya elderinde de orken zhajdy Klassik teatr ojyn sauyktaryna zhakyn bolgan kytajCirki lenta zhәne kolshatyrmen oner korsetu turnikpen zhattygular zhasau laulap zhangan ottan sekiru uzyn arkan bojymen zhogary ormeleu sekildi ojyn tүrlerin kamtydy Zhaponiyada pyshakpen nysana kozdeu saty үstinde zhattygular korsetu kolbeu tartylgan arkan bojymen zhogary koterilip tomen tүsu siyakty Cirk zhanrlary boj korsetti Yndistanda kolga үjretilgen zhylanmen ojyn koyu al Afrika elderinde dini salt zhoralarymen bajlanysty biiktikten sekiretin akrobattar sauygy ken oris aldy 19 g da Europa elderi arenalarynda arabtardyn akrobat sekirgishteri oner korsetedi 20 g dyn basynda zhәne 1 dүniezhүz sogystan kejin Cirk tokyrauga ushyrady Turakty ojyn sauyk korsetetin Cirkterdin sany shugyl azajdy Bugan kosa ajkyn shygarm principi men rezhissurasy bolmauy saldarynan Cirk oneri eklektizmge boj urdy Bүgingi TMD elderindegi cirktin pajda boluy18 g dan bastap Resejde Cirk artisterinin katysuymen halyk dumany kezinde ojyn sauyktar korsetetin balagandar ken kanat zhajdy 18 19 g larda teatr elementterin bojyna zhigan atty әtkenshekter men salt attylar toby ojyn korsete bastady Kavkazda Ort Aziyada zhәne Қazakstanda at ojny ken tarady 1827 zh Zh Turnier 1845 zh italiyalyk A Gverra francuzdar Zh Lezhar men P Kyuzan Sankt Peterburg kalasynda Cirk gimaratyn turgyzdy 1849 zh munda kazynalyk imperatorlyk Cirk ashylyp zhumys istej bastady Sol zhyly teatr uch shesinin zhanynan Cirk artisterin dayarlajtyn arnauly bolim kuryldy 1853 zh V N Novosilcev Mәskeu kalasynda turakty ojyn sauyk korsetetin Cirk gimaratyn turgyzady 19 g dyn ayagynda Sankt Peterburg pen Mәskeuden baska Kievte Odessada Tashkentte Nizhnij Novgorodta Harkovta Rigada t b kalalarda turakty Cirkter zhumys istedi Osy zhyldary Resejde oner korsetken Cirkterdin sany 100 ge zhuyk boldy Satirik kloundar A L zhәne V L Durovtar akrobat kloun V E Lazarenko atbegiler P S Krutikov E Z Pankratov darshy F F Molodcov shabandozdar N M Sychev V T Sobolevskij R S Gamsahurdiya at zhonglerleri N A Nikitin atlet paluandar I M Poddubnyj I M Zaikin Қazhymukan Munajtpasov Baluan Sholak t b oz onerimen kopshilikke ken tanyldy Provinc Cirkter arenasynda halyk kaҺarmandaryn pash etken pantomimalar t b kojyldy Birak 20 g dyn basynda halyk onerinen kol үzgen orys Cirki ideyalyk zhәne korkemdik tokyrauga ushyrap ojyn sauyk bagdarlamasynan kobine arzankol tuyndylar men mazmuny tomen nomirler oryn aldy 20 g da Cirk oneri zhana karkynmen dami bastady Akyn zhazushylar V V Mayakovskij Demyan Bednyj A M Argo baletmejstrler A A Gorskij K Ya Golejzovskij N M Foregger zhәne sәuletshiler P V Kuznecov pen B R Erdman t b Cirk onerin orkendetuge kyzu at salysty Bul zhyldary Cirk repertuarynan kobine үgit nasihat tүrindegi pantomimalar baletter men intermediyalar mol oryn aldy Artister әskeri bolimderge baryp zhauyngerler aldynda oner korsetti 1927 zh Mәskeu kalasynda cirk oneri uch shesi al 1930 zh Leningrad kazirgi Sankt Peterburg Cirknin zhanynan nomirler dajyndajtyn sheberhana ujymdastyryldy 20 g dyn 30 zhyldarynan bastap Cirk ojyn sauygyn koyuga rezhisserler suretshiler zhәne kompozitorlar katysatyn boldy Mundaj ojyn sauyktar negizinen belgili bir takyrypka kuryldy Cirkterde tarihi zhәne zamani takyrypta үlken pantomima feeriyalar sonymen katar balalarga arnalgan pantomimalar kojyla bastady Osy kezdegi Cirk onerinin erekshe bir belgisi TMD elderinin oner dәstүrin mys ozbek darshylary men osetin shabandozdarynyn oner dәstүri әr kezde pajdalanyp otyru bolyp tabyldy Cirk onerinin үzdik sheberleri kloundar V G Durov V E zhәne V V Lazarenkolar Karandash M N Rumyancev pen O K mashyktandyrushylar I N Bugrimova A N zhәne T N Buslaevtar M P Nazarova V I Filatov darshy E Tashkenbaev koz bajlaushy Kio t b oz onerinin zhana bir kyryn tanytty 2 dүniezhүz sogys zhyldary Cirk brigadalary majdan shepterinde gospitaldar men shakyru punktterinde ojyn sauyktar korsetti Sogystan kejin Belarus Minsk Resej Dondagy Rostov kazirgi Nizhnij Novgorod Ukraina Kiev kalalarynda zhana Cirk gimarattary turgyzyldy Sonymen birge Gruziyanyn Armeniyanyn Әzirbajzhannyn Latviyanyn Litvanyn ulttyk Cirk uzhymdary kuryldy Cirk oneri korermenderge batyldyk pen zhyldamdyk eptilik pen kүshtilik әsemdik pen sululyk siyakty adam bojyndagy izgi kasietterdi pash etip ozyk estet principterdi tuzhyrymdady Belgili Cirk sheberlerinin katarynda O K Yu V Nikulin M I Shujdin t b boldy Bolgariyada Vengriyada Germaniyada Koreyada Mongoliyada Rumyniyada Chehoslovakiyada Polshada Қazakstandagy Cirk onerinin elementteri erteden kele zhatkan ulttyk ojyn sauyktar kokpar zhamby atu kүres tenge ilu t b men turmys salt zhoralaryna baksylyk sikyrshylyk kozbajlaushylyk t b sayady 20 g dyn 20 zhyldary negizinen әueskojlar Cirki ken oris aldy Paluandar Қazhymukan men Baluan Sholak sonymen birge pen Shashubaj Қoshkarbajuly t b halyk onerpazdary kyzgylykty nomirlerimen erekshe kozge tүsti 1965 zh Almaty kalasynda estrada zhәne cirk oneri studiyasy ashylyp zhumys istej bastady 1970 zh Almaty kalasynda tungysh kәsibi Қazak cirki al 1983 zh Қaragandy cirki kuryldy Budan baska koptegen zhergilikti әueskojlar zhәne halyk Cirkteri kalyn korermenderge mәdeni kyzmet korsetti TMD elderdin cirkteriDnepropetrovsk cirgi Doneck cirgi Kievtik cirkTagy karanyzҚazak cirk oneriDerekkozder Қazak Enciklopediyasy 18 tom Ortakkorda bugan katysty media fajldar bar Circus